Ustawa o uprawnieniach artysty zawodowego - apel do członków SPAM
Szanowni Państwo, Drodzy Członkowie Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków,
W zeszłym tygodniu miał miejsce historyczny moment (czas pokaże, czy finał procesu zakończy się sukcesem, oby!). Wystartowała procedura społecznych konsultacji projektu ustawy o uprawnieniach artysty. Po miesięcznych konsultacjach ustawa rozpocznie swój bieg proceduralny w pracach sejmu i tam (mamy nadzieję) zostanie uchwalona jeszcze w okresie letnim lub wczesną jesienią. W takim przypadku konstytuowanie się Polskiej Izby Artystów (ciała powołanego ustawą) potrwa w założeniach do końca roku, w rezultacie skutki ustawy faktycznie odczujemy po 1 stycznia 2022 roku.
W nawiązaniu do tego zwracam się z niniejszym apelem do Wszystkich Członków Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków o:
- zapoznanie się z projektem ustawy (jest dostępny m.in. na stronie „artystazawodowy.pl”, ale też na stronie MKDNiS,
- przesyłanie pytań, jeżeli się nasuną, na adres mailowy Zarządu; postaramy się odpowiadać na nie sukcesywnie,
- przesyłanie postulatów na adres mailowy Zarządu, będziemy je sukcesywnie zgłaszać (po analizie) do Zespołu, który opracował tekst ustawy.
Pragnę krótko wyartykułować, dlaczego, moim zdaniem, jest to projekt historyczny i niezwykle ważny dla środowiska artystycznego w Polsce.
Po pierwsze, ustawa odpowiada na zapotrzebowanie najmniej uposażonych artystów (w tym oczywiście muzyków), tych niezwiązanych kontraktami o pracę, na dostęp do świadczeń emerytalnych w wymiarze możliwym do udźwignięcia, czyli około 300 zł miesięcznie, a nie jak do tej pory (w przypadku samozatrudnienia) ok. 1200 zł. W tym aspekcie należy żałować, iż zarówno prace nad ustawą, jak i zamieszanie społeczne w postrzeganiu artystów jako dobrze uposażonych celebrytów, spowodowały znaczne opóźnienie w harmonogramie dojścia do etapu sejmowych prac. Dla naszych najgorzej sytuowanych kolegów sytuacja pandemiczna to niejednokrotnie dramat bytowy o trudnych do wyobrażenia skutkach.
Po drugie, w kompleksowym ujęciu integralną jego częścią jest od dawna oczekiwana, spóźniona od wielu, wielu lat nowelizacja Rozporządzenia w sprawie tzw. „opłaty reprograficznej”, czyli opłaty za korzystanie z artystycznej własności intelektualnej na wszelkiego rodzaju elektronicznych urządzeniach. Nowelizacja nie następowała z uwagi na bardzo mocne lobby producentów urządzeń, które w naszym kraju znalazło sobie „Eldorado”. Te opłaty są wszędzie w Europie, tylko nie u nas. Dyrektywa europejska nakazuje je wręcz przyjąć, a mimo to był „opór materii”. Oceniam lobbing producentów w tej sprawie jako szczególnie nieetyczny, zwłaszcza w kontekście pandemii. To jest branża, która – w odróżnieniu od pozostałych gałęzi gospodarki – ma się nad wyraz doskonale i zyskuje profity, jakich nigdy wcześniej nie miała.
Po trzecie, ustawa jest efektem prac całego środowiska artystów. Efektem postulatów i przemyśleń zbieranych, analizowanych i opracowywanych na kolejnych kongresach kultury, a zwłaszcza na Ogólnopolskiej Konferencji Kultury. Jak nigdy przedtem udało się zdynamizować komunikację pomiędzy niemal wszystkimi stowarzyszeniami i zdefiniować obszary, co do których mamy pełną zgodność, a przede wszystkim – to, co najważniejsze –ukonstytuować systemowo w strukturze państwa społeczność artystyczną, na podobieństwo innych już zorganizowanych grup, vide np. adwokaci, lekarze, nauczyciele czy rolnicy… Z punktu widzenia dalekosiężnych skutków zaprojektowanej ustawy wydaje się, że to jest najważniejszy aspekt, którego korzyści są trudne do przecenienia.
Apeluję zatem, na koniec, o jeszcze jedną rzecz: o rozsądek w przyjmowaniu argumentów różnych stron i o nieantagonizowanie nas w wypowiedziach publicznych z innymi grupami społecznymi. Jako artyści jesteśmy integralną, równie ważną jak inne grupą społeczną. Nie chcemy przywilejów wynoszących nas ponad inne grupy. Chcemy, by Państwo wsparło naszą społeczność mechanizmami, którymi wspiera inne grupy w ich wrażliwych obszarach, tak by nie zostały utracone bądź zmarginalizowane w ich potrzebnej społecznie funkcji.
Prezes Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków Ryszard Cieśla
Zarząd Główny Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków
